Anthoni van Noordt - Tabulatuurboeck van Psalmen en Fantasyen

CD 1
Psalm 15
1. Vers 1. a 3. 2:13
Psalm 38
2. Vers 1. a 2. Vers 2. a 2. 3:22
3. Vers 3. a 3. 1:49
4. Vers 4. a 3. 1:50
5. Vers 5. a 3. In de Bas. 1:59
Psalm 6
6. Vers 1. a 3. 2:18
7. Vers 2. a 3. 1:45
8. Vers 3. a 3. 2:04
9. Vers 4. a 4. Vers 5. a 4 4:17
Psalm 7
10. Vers 1. a 3. 2:43
11. Vers 2. a 3. In de Bas. 2:52
12. Vers 3. a 4. 2:54
Psalm 2
13. Vers 1. a 3. 3:11
14. Vers 2. a 3. In de Bas. 3:23
15. Vers 3. a 4. Pedaliter. 3:21
Psalm 50
16. Vers 1. a 3. 2:20
17. Vers 2. a 3. 2:13
18. Vers 3. a 3. In de Bas. 2:23
19. Vers 4. a 4. 2:33
Psalm 119
20. Vers 1. a 2. In de Bas. 2:16
21. Vers 2. a 2. 2:23
22. Vers 3. a 3. Pedaliter. 2:32
23. Vers 4. a 3. In de Tenor. 2:30
24. Vers 5. a 3. In de Bas. 2:35
25. Vers 6. a 3. In de Bas. 2:18
26. Vers 7. a 4. In de Tenor
pedaliter. 2:45
27. Vers 8. a 4. In de Tenor. 2:40

CD 2
Psalm 116
1. Vers 1. a 3. In de Tenor. 1:59
2. Vers 2. a 3. 1:49
3. Vers 3. a 3. In de Bas.
Vers 4. a 3. In de Bas 3:11
4. Vers 5. a 4. Vers 6. a 4. 3:09
Psalm 22
5. Vers 1. a 3. 3:11
6. Vers 2. a 3. In de Bas. 3:17
7. Vers 3. a 4. 3:03
Psalm 24
8. Vers 1. a 4. Pedaliter. 2:18
9. Vers 2. a 4. 2:12
10. Vers 3. a 4. In de Bas. 2:37
11. Fantasia 1 in d Dorisch. a 4.
5:17
12. Fantasia 2 in d Dorisch. a 4.13
5:11
13. Fantasia 3 in e Frygisch. a 4.
6:10
14. Fantasia 3 in e Frygisch. a 4.
5:30
15. Fantasia 5 in c Ionisch. a 4. 5:03
16. Fantasia 6 in g Mixolydisch. a 4.
4:48

Chiel Jan van Hofwegen (1978) ontving privélessen van Henk van Egmond. Hij studeerde orgel (bachelor) en improvisatie (master) bij Jos van der Kooy en bijvak piano bij Jan Wolffs aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Aan ditzelfde conservatorium studeerde hij tevens twee
jaar hoofdvak muziektheorie bij Paul Scheepers, Diederik Wagenaar, Arie Boers en Theo Goedhart. Verder volgde hij de zij-instroom
PABO aan de INHOLLAND-Hogeschool te Rotterdam. Aan het Rotterdams Conservatorium behaalde hij het diploma Schoolmuziek bij Frits Evelein en Saul de Caluwe.

Chiel Jan volgde masterclasses literatuur en improvisatie bij o.a. Peter Planyavsky, Naji Hakim, Arvid Gast, Rienk Jiskoot en Ton Koopman. Verder ontving hij privélessen van Hayo Boerema (improvisatie) en Pieter Dirksen (oude muziek). In 1998 behaalde
hij op het Nationaal Improvisatieconcours te Elburg de prijs voor de vrije improvisatie. In 2000 won hij op het Nationaal Improvisatieconcours te Amersfoort ter gelegenheid van het Bachjaar 2000 de tweede prijs. Tijdens het Nationaal Improvisatieconcours te Zwolle kreeg hij in 2003 een eervolle vermelding. Op het Internationale Improvisatieconcours te Haarlem ontving hij in 2006 samen met Robert Kovacs een gedeelde
eerste prijs.

Chiel Jan is pianist en coördinator muziek van de Missionaire gemeente ‘Licht op Zuid’ te Rotterdam. Hij heeft een uitgebreide lespraktijk met orgel- en pianoleerlingen.

Zie voor meer informatie: www.chieljanvanhofwegen.nl

Opname, editing, mastering en productie: Steven & Arend-Jan Wielink, Excellent Recordings

High resolution recording (24bit 88.2kHz)

Microfoons: DPA 4006 (gemodificeerd door Rens Heijnis)

Microfoon voorversterker: Merging Hapi
Software: Cubase en Wavelab
Kabels: Van den Hul

Orgelnieuws.nl

"Soms is hij ook verrassend overrompelend, zoals bijvoorbeeld bij het eerste vers van Psalm 2. En de mooie viervoetsfluit nodigt bij Psalm 116 extra uit om alle lijnen helder te accentureren, waardoor je echt gaat luisteren. Je merkt aan alles dat hij Van Noordts psalmen heeft doorleeft en mede vanuit de tekst de muziek tot leven brengt."

"De opname is mooi in balans. " Lees hier de recensie op orgelnieuws.nl 

De Waarheidsvriend

"Van Hofwegen heeft een compliment verdiend met zijn opnamen, temeer daar anderen hem hierin al zijn voorgegaan"

Opus Klassiek

Siebe Riedstra, januari 2019

Jaap den Hertog, organist, musicoloog en adviseur voor het wiskunde-onderwijs aan middelbare scholen in Nederland overleed in 2012. Zijn gepassioneerde belangstelling voor het muziekleven in de Gouden Eeuw resulteerde in een aantal boeiende publicaties en in het bijzonder een proefschrift over het Tabulatuurboeck van Anthoni van Noordt (gestorven in 1675), de troonopvolger van Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621). Na een uitputtende zoektocht ondekte hij in 1987 het enig overlevende exemplaar van de oorspronkelijke uitgave in de Universytet Jagielonski in het Poolse Kraków. Een en ander staat mooi beschreven in een artikel van het Refomatorisch Dagblad, zie bijgaande link. Het resultaat van zijn onderzoek leidde tot een proefschrift over het Tabulatuurboeck, waarvan een ingekorte versie als pdf beschikbaar is. Voor die pdf en de achtergrond van Van Noordt en zijn Tabulatuurboeck verwijs ik graag naar de bespreking van Aart van der Wal van een recente cd-box over de familie Van Noordt.

Het onderzoek van Jaap den Hertog veroorzaakte bij organisten een hernieuwde belangstelling in het Tabulatuurboeck, die voorzichtig begon in 1992, met een selectie die werd ingespeeld door Leo van Doeselaar op het orgel van de Hooglandse Kerk in Leiden, uitgebracht op het label NMClassics, een label dat in de ondoordachte fusie met Donemus reddeloos verdween. Doodzonde.
Gelukkig biedt Spotify uitkomst, het album is daar in zijn geheel te beluisteren. Hetzelfde geldt voor de integrale uitgave op twee separate cd's, voor Naxos opgenomen door twee Nederlandse organisten, Peter Ouwerkerk en Cees van der Poel, op het orgel van de Nieuwe Kerk in Haarlem. In 2017 verscheen bovengenoemd klankdocument over de familie Van Noordt. Daarop bespeelt Gerard de Wit het Bader-orgel in Zutphen, en worden de psalmen gezongen in destijds gebruikte zettingen en vertalingen, een waardevolle toevoeging.

Chiel Jan van Hofwegen nam zijn interpretatie van het Tabulatuurboeck al op in 2016, maar besloot de uitgave uit te stellen tot na die van collega de Wit. Wat het totaal van deze uitgaven – verschenen tussen 1992 en 2018 – gemeen hebben is de gedetailleerde toelichting van de hand van Jaap de Hertog, waarbij in de jongste tekst (bij van Hofwegen) nog eens uitdrukkelijk verwezen wordt naar de oudste (bij van Doeselaar). De tekst is door van Hofwegen zelf geschreven – met uitdrukkelijke bronvermelding – in een boekje van vijftig pagina's met uitsluitend Nederlandse tekst. Compleet met kleurenfoto's, muziekvoorbeelden, dispositie en gebruikte registraties plus de teksten van de psalmen in de berijming van Petrus Datheen. De interpretatie van van Hofwegen noch die van Gerard de Wit is op Spotify te beluisteren, maar in het geval van de Wit biedt Youtube uitkomst. Na beluistering van alle opties – inclusief Leo van Doeselaar – is de conclusie eenvoudig: we beschikken over een rijkdom aan de klinkende Van Noordt.

Toch mogen we ons niet te rijk rekenen, want in één opzicht is er in de diverse uitgaven geen rekening gehouden met een simpele historische parameter: de stemming, in de tijd van Anthoni van Noordt nog middentoonstemming. Geen van de hier bespeelde instrumenten beantwoordt aan die voorwaarde. En het contrast tussen de orgels die Gerard de Wit in Zutphen en Chiel Jan van Hofwegen in Hendrik-Ido-Ambacht kozen is kolossaal. De Wit kiest voor een barokke interpretatie die aan Van Noordt indien nodig een fors plenum toekent in een gulle akoestiek. Van Hofwegen houdt het bij intiemere klankkleuren, op het bescheiden Duyschot-orgel in de nogal korte nagalm een logische en overtuigende keuze.

Bij zoveel diversiteit is het moeilijk kiezen. De meest gulle kijk op de familie Van Noordt wordt geboden door Gerard de Wit – met een rijke orgelklank die eerlijk gezegd niet helemaal past bij het idioom. Wat Chiel Jan van Hofwegen biedt is een sobere en eerlijke kijk op deze toch wat strenge klanken, waarbij hij zich veelal bedient van een non-legato spel – kenners weten nu genoeg. Wie zich gewoon eens op de hoogte wil stellen van deze onbekende meester raad ik aan om te luisteren naar de cd van Leo Doeselaar (op Spotify), en dan te beginnen op track 8 en 9, met de bloedmooie zettingen van de Psalmen 116 en 24.