IJsbrand ter Haar bespeeld het Van Leeuwen-orgel & Walker-orgel Grote Kerk Elst

IJsbrand ter Haar (1982) studeerde orgel aan het conservatorium te Arnhem bij Theo Jellema. Waar ooit grote namen hun opleiding genoten, in volle orgelklassen met meerdere docenten, was het IJsbrand die als laatste orgelstudent in Arnhem de deur achter zich dicht trok. Hij zette zijn studie voort aan de Messiaen Academie (ArtEZ) en kreeg les van onder andere Theo Jellema, Leo van Doeselaar en Cor van Wageningen. In 2006 studeerde hij af met onderscheiding. Aan het conservatorium te Zwolle studeerde hij klavecimbel bij Chris Farr.

IJsbrand is cantor-organist van de Grote Kerk te Elst en heeft daar de beschikking over het fraaie en unieke Van Leeuwen-orgel (1956) en het Walker-orgel (1877) dat in 2019 in het koor van de kerk werd geplaatst. Met het kinderkoor, jongerenkoor en projectkoor worden de vieringen met verrassend repertoire gevuld.

In juni 2022 kwam zijn CD ‘Een toren te hoog’ uit, waarbij hij beide instrumenten bespeelt met 4 eeuwen aan orgelrepertoire met als rode draad de rol die de toren speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog, de verwoesting van de kerk en de wederopbouw met als hoogtepunten de komst van het Van Leeuwen-orgel en de spectaculaire ontdekking van de resten van de Romeinse Tempels onder de kerk. Eerder verleende hij als klavecinist medewerking aan de CD ‘Bassoon Concertos’ van Nederlandse Muziekprijswinnaar Bram van Sambeek.

Hoewel IJsbrand het orgel ziet als een ideaal begeleidingsinstrument in de kerk, benadert hij het orgel het liefste als instrument, onafhankelijk van de kerk als instituut. Dat betekent dat hij het orgel niet inzet om religieus sentiment te bereiken waarbij muzikaliteit en artisticiteit overboord worden gegooid. Sterker nog: vanwege de secularisering is het zaak om het orgel nog meer als volwaardig instrument te zien en te voorkomen dat de instrumenten slachtoffer worden van kerksluitingen en dus niet meer bespeeld worden, laat staan onderhouden.

IJsbrand beheerst het ijzeren repertoire, maar heeft een duidelijke voorliefde voor de muziek tussen Sweelinck en Bach. Daarnaast is hij een pleitbezorger van de orgelmuziek van Gerard Bunk (1888-1958). In de uitgave van Bunks ‘Sämtliche Orgelwerke’ bij Bärenreiter, verzorgd door kleinzoon Jan Boecker, werd het als zodanig verwoord: ‘Seine späte Uraufführung erlebte das Charakterstück Frühling durch den Organisten IJsbrand ter Haar am 4. März 2008 im Rahmen des Gerard-Bunk-Festivals in Het Orgelpark Amsterdam.’ Hopelijk gaat ooit de stille wens in vervulling om (de complete) orgelwerken van Bunk op CD uit te brengen.